Aşıların Yan Etkileri

Aşıların yan etkileri, çeşitli reaksiyonlardan dolayı aşının içeriğine veya uygulanışına bağlı olarak da belirebilen kontrendikasyonlardır. İnsanlık tarihi boyunca hastalıklarla mücadele konusunda keşfedilebilmiş en etkili tedavi yöntemlerden biri olan aşı istisnai olarak yan etki gibi olumsuz sonuçlar da doğurabilmektedir. Günümüzde çocuk felcinden, çiçek hastalığına, difteriden, kızamığa birçok hastalığın önlenmesi ve tedavisi aşamalarında aşılardan yararlanılmaktadır fakat bazı durumlarda vücut aşıya karşı negatif reaksiyonlar verebilmekte, istenmeyen sonuçların oluşmasına neden olabilmektedir. Bunun sebebi daha çok aşının yanlış bir tedavi yöntemi olmasından değil, kişinin alerjik rahatsızlıklarından, uygun olmayan aşı içeriği kullanılmasından veya bilinçsiz aşı uygulamalarından kaynaklanır.

Aşılar, dikkatli, titiz ve uzun süreli araştırmalar sonucunda geliştirilen, üretiminden, taşınmasına ve uygulanışına kadar belirli standartları olan önemli araçlar, panzehirlerdir. Bu standartlara uyulmadığı takdirde kişilerde yarardan çok zarara sebep olabilir. Bu yüzden her zaman uluslararası standartlara uygun aşı içerikleri kullanılmalı ve belirtilen direktiflere uygun şekilde aşı yapılmalıdır. Aşı konusunda diğer dikkat edilmesi gereken bir husus da dozudur. Her zaman optimum seviyede uygulama yapılmalı, doz aşımı söz konusu olmamalıdır.

Aşının nispeten önemsiz sayılabilecek ve hemen hemen herkeste görülebilen etkileri; aşılanan bölgede hafif kanama, şişkinlik, sancı ve kızarıklık olarak sıralanabilir. Daha ciddi problemlere yol açmaması için dikkat edilmesi gerekenler ise; kullanılan iğnenin hijyenik ve tek seferlik olması, aşı içeriğinin amaca uygunluğu ve tarihinin geçmemiş olması, aşı içeriğinin saklanma koşulları gibi önemli detaylardır. Diğer yandan belirli hastalıklara karşı geliştirilen aşılar o hastalıkların toplumda azalmasına sebep olurken, aşının yaygınlaşmasından kaynaklı görülen kontrendikasyonlar arttığı için aşıların sağladığı yararlar göz ardı edilerek aşılar sakıncalı bulunabilmekte hatta aşıların yasaklatılması istenebilmektedir. Özet olarak yapılacak olan aşının amaca uygunluğu, gerekliliği, güvenilirliği her zaman sorgulanmalı olumsuz sonuçlar doğurabilecek uygulamalardan uzak durulmalıdır.

Aşılar tek seferlik olabilir veya duruma göre periyodik olarak tekrarlanabilirler. Bu noktada önemli bir detay ise toplumda yaygın bir şekilde var olan aşı korkusudur. Özellikle enjeksiyon yöntemine karşı geliştirilmiş olan bu korku bilhassa çocuklarda aşı yapmayı oldukça güç hale getirmektedir. Öyle ki aşı işleminin öncesinde kişilerde aşırı heyecan, mide bulantısı, baş ağrısı, tansiyon gibi rahatsızlıklar belirebilmektedir. Bu sebeple uzmanların her daim aşının zararlı bir uygulama olmadığını, sağlıklı bir yaşam için gerekliliğini vurgulamaları ve toplum üzerinde oluşmuş olan bu ön yargıyı gidermeye çalışmaları ve aşıya karşı güveni sağlamaları gerekebilir.