Aşılanmamış çocuklar için aşı takvimi nasıl olmalı?

Aşılanmamış bir çocuk için aşı takvimi oluştururken, çocuğun yaşı, genel sağlık durumu ve daha önce herhangi bir aşı yapılıp yapılmadığı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Temel prensip, çocuğu mümkün olan en kısa sürede, güvenli bir şekilde aşıya başlatmak ve standart aşı takvimine yetiştirmektir. Bu süreç bir çocuk doktoru veya aile hekimi tarafından planlanmalı ve takip edilmelidir.

Aşılanmamış çocuklar için genellikle aşağıdaki aşılar önerilir. Bu aşılar, çocuğun yaşına ve bölgesel salgın risklerine göre uyarlanabilir:

• Karma aşı (Difteri, Boğmaca, Tetanoz)
• Çocuk felci (Polio) aşısı
• Hepatit B aşısı
• Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) aşısı
• Suçiçeği aşısı
• Hepatit A aşısı
• Pnömokok (zatürre) aşısı
• Hib (Hemofilus influenza tip b) aşısı
• Rotavirüs aşısı (bebeklik döneminde başlanırsa)
• HPV aşısı (9 yaş ve üzeri için)

Aşı takvimi, çocuğun yaşına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak şu adımlar izlenir:

• Bebeklik döneminde (0-12 ay) aşılanmamışsa, hızlandırılmış bir programla aşılar başlatılır. Örneğin, karma aşı, çocuk felci ve hepatit B aşıları kısa aralıklarla (örneğin 4 hafta arayla) uygulanabilir.
• 1-3 yaş arası çocuklar için, eksik aşılar hızlandırılmış şekilde tamamlanır. KKK gibi canlı aşılar bu dönemde verilebilir.
• 4-6 yaş arası çocuklar için, karma aşı ve çocuk felci aşısının pekiştirme dozları yapılır.
• 7-18 yaş arası çocuklar ve ergenler için, eksik aşılar tamamlanır ve HPV, tetanoz-difteri gibi aşılar eklenir.

Aşıların güvenli ve etkili olması için belirli aralıklarla yapılması önemlidir. Örneğin:

• Karma aşı genellikle 4-8 hafta arayla 3 doz şeklinde uygulanır, ardından pekiştirme dozları yapılır.
• KKK aşısı gibi canlı aşılar arasında en az 4 hafta olması önerilir.
• Hepatit B aşısı 0, 1 ve 6. aylarda olmak üzere 3 doz şeklinde planlanır.

Aşıların tam listesi ve zamanlaması için bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.

Aşılanmamış çocuklarda bazı özel durumlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Çocuğun alerjik reaksiyon geçmişi varsa, aşı öncesi doktorla paylaşılmalıdır.
• Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklarda canlı aşılar (örneğin KKK) ertelenebilir veya alternatifler değerlendirilebilir.
• Aşılar sırasında çocuğun ateş, halsizlik gibi yan etkileri takip edilmeli ve gerektiğinde tıbbi yardım alınmalıdır.
• Salgın riski olan bölgelerde, bazı aşılar (örneğin kızamık) öncelikli olarak yapılabilir.

Aşılanmamış bir çocuk için aşı takvimi, çocuğun ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmelidir. Bir sağlık kuruluşuna başvurarak, çocuğunuzun aşı durumunu değerlendirmeli ve eksik aşıları tamamlamak için bir plan oluşturmalısınız. Aşılar, çocuğunuzu bulaşıcı hastalıklardan korumanın en etkili yollarından biridir ve toplum sağlığı için büyük önem taşır.