Çocuklar için kuduz aşısı ne zaman yapılmalı?

Kuduz, viral bir hastalık olup genellikle enfekte hayvanların ısırığı veya tırmalamasıyla bulaşır. Çocuklarda kuduz aşısı, maruziyet durumuna bağlı olarak iki şekilde uygulanır: maruziyet öncesi (koruyucu) ve maruziyet sonrası (tedavi edici). Aşağıda, çocuklar için kuduz aşısının ne zaman yapılması gerektiğine dair detaylı bilgiler bulacaksınız.

Maruziyet öncesi aşılama, kuduz riski yüksek olan çocuklar için önerilir. Bu, kuduzun yaygın olduğu bölgelerde yaşayan veya hayvanlarla sık temas eden çocuklar için geçerlidir. Örneğin:

• Vahşi hayvanlarla (yarasa, tilki, çakal gibi) temas olasılığı yüksek olan çocuklar,
• Hayvan barınaklarında gönüllü çalışan veya veterinerlikle ilgilenen ergenlik dönemindeki çocuklar,
• Seyahat eden çocuklar, özellikle kuduzun endemik olduğu ülkelere gidenler.

Maruziyet öncesi aşılama genellikle üç doz şeklinde uygulanır:

• İlk doz: Seçilen bir tarihte,
• İkinci doz: İlk dozdan 7 gün sonra,
• Üçüncü doz: İlk dozdan 21 veya 28 gün sonra.

Bu aşılama, çocuğun bağışıklık sistemini güçlendirir ve olası bir maruziyet durumunda daha hızlı ve etkili bir koruma sağlar. Aşı sonrası rapel (pekiştirme) dozları, risk devam ediyorsa önerilebilir.

Maruziyet sonrası aşılama, kuduz şüphesi olan bir hayvanla temas eden çocuklar için acil bir tedavidir. Bu, ısırık, tırmalama veya açık yaraya tükürük teması gibi durumları içerir. Aşılamaya mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır, ideal olarak maruziyetten sonraki 24 saat içinde. Aşılama protokolü şu şekildedir:

• Yara bakımı: Isırık veya yara hemen sabun ve bol suyla yıkanmalıdır.
• Aşı dozları: Toplam dört veya beş doz uygulanır (ülkeye ve protokole göre değişebilir). İlk doz maruziyet günü, sonraki dozlar 3., 7., 14. ve bazen 28. günlerde yapılır.
• Kuduz immünoglobulini (RIG): Ağır maruziyet durumlarında (örneğin, çoklu ısırıklar), aşıyla birlikte kuduz immünoglobulini de uygulanır. Bu, antikor sağlayarak anında koruma sağlar.

Maruziyet sonrası aşılama, kuduzun önlenmesinde %99'dan fazla etkilidir ve gecikmeden yapılması hayati önem taşır.

Sonuç olarak, çocuklar için kuduz aşısı, risk faktörlerine bağlı olarak planlanmalıdır. Maruziyet öncesi aşılama koruyucu, maruziyet sonrası ise acil bir önlemdir. Ebeveynler, çocuklarının güvenliği için bu konuda bilinçli olmalı ve gerektiğinde uzman bir hekime danışmalıdır. Unutmayın, kuduz ölümcül bir hastalıktır, ancak zamanında aşılama ile önlenebilir.