İnaktif aşılar nasıl çalışır ve ne avantajları vardır?

İnaktif aşılar, bağışıklık sistemini uyarmak için öldürülmüş veya inaktive edilmiş patojenler (örneğin virüsler veya bakteriler) kullanır. Bu patojenler, genellikle ısı, kimyasallar veya radyasyon gibi yöntemlerle etkisiz hale getirilir, böylece hastalığa neden olma yetenekleri ortadan kalkar. Ancak, yapıları korunduğu için bağışıklık sistemi onları tanıyabilir ve yanıt oluşturabilir. İşleyişi şu şekildedir:

• Aşı vücuda enjekte edildiğinde, bağışıklık sistemi inaktif patojeni "yabancı bir istilacı" olarak algılar.
• Bu, antikor üretimini tetikler ve bellek hücreleri oluşturur.
• Gerçek patojenle karşılaşıldığında, bağışıklık sistemi hızlıca tepki vererek hastalığın önlenmesini sağlar.

Bu süreç, vücuda güvenli bir şekilde bağışıklık kazandırırken, hastalık riski taşımaz. İnaktif aşılar genellikle çocukluk aşı takviminde ve grip, hepatit A gibi hastalıklarda yaygın olarak kullanılır.

İnaktif aşılar, güvenlik ve etkinlik açısından birçok avantaj sunar. Bu avantajlar, onları özellikle hassas gruplar için uygun kılar:

• Yüksek güvenlik profili: Patojenler inaktive edildiği için hastalığa neden olma riski yoktur, bu da onları bağışıklık sistemi zayıf kişiler, yaşlılar ve hamileler gibi gruplar için güvenli hale getirir.
• Kolay saklama ve taşıma: Genellikle soğuk zincir gereksinimleri daha az katıdır; bu, dağıtımı ve depolanmasını daha pratik ve düşük maliyetli yapar.
• Geniş kullanım alanı: Çeşitli hastalıklara karşı geliştirilebilir ve farklı yaş gruplarında uygulanabilir, bu da aşılama programlarının esnekliğini artırır.
• Uzun süreli bağışıklık: Bazı durumlarda, tekrarlayan dozlarla uzun vadeli koruma sağlayabilir, bu da salgın kontrolünde etkilidir.

Bununla birlikte, genellikle canlı aşılara kıyasla daha güçlü bağışıklık için takviye dozları gerekebilir. Örnekler arasında inaktif polio aşısı ve bazı grip aşıları bulunur.