Kuduz aşısı için 2 doz yeterli mi, yoksa fazlası mı gerekir?

Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski olan durumlarda veya maruziyet sonrasında uygulanan hayat kurtarıcı bir tedavidir. Doz sayısı, aşının amacına (koruyucu veya maruziyet sonrası) ve kişinin bağışıklık durumuna göre değişiklik gösterir. Genel olarak, kuduz aşısı için 2 doz yeterli değildir; standart protokoller daha fazla doz gerektirir. Aşağıda, farklı senaryolara göre doz sayıları detaylandırılmıştır.

Kuduz riski yüksek olan kişilerde (örneğin, veterinerler, hayvan bakıcıları veya endemik bölgelere seyahat edenler) maruziyet öncesi aşılama önerilir. Bu durumda standart protokol şu şekildedir:

• Toplam 3 doz aşı uygulanır: İlk doz, 7. günde ikinci doz ve 21. veya 28. günde üçüncü doz.

Bu şema, temel bağışıklık sağlar ve genellikle 2 doz yeterli görülmez. Ek olarak, yüksek risk devam ediyorsa, belirli aralıklarla rapel (pekiştirme) dozları önerilebilir.

Kuduz şüpheli bir hayvan tarafından ısırılma veya tırmalanma durumunda, maruziyet sonrası aşılama acilen başlatılmalıdır. Bu protokol daha yoğundur ve şu şekilde uygulanır:

• Toplam 4 veya 5 doz aşı verilir: İlk doz mümkün olan en kısa sürede (0. gün), ardından 3., 7., 14. günlerde takip dozları. Bazı protokollerde 28. günde ek bir doz daha bulunur.

Ayrıca, maruziyet sonrası tedavide kuduz immünoglobulini (RIG) de genellikle ilk dozla birlikte uygulanır, bu da bağışıklık yanıtını güçlendirir. Bu durumda, 2 doz kesinlikle yetersiz kalır ve eksik tedavi ciddi risk oluşturabilir.

Bazı durumlarda doz sayısı değişebilir, ancak bu istisnaidir:

• Daha önce tam bir kuduz aşısı serisi tamamlanmış kişilerde, maruziyet sonrası genellikle 2 doz aşı yeterli olabilir (0. ve 3. günlerde). Ancak bu, sadece önceden bağışıklık kazanmış bireyler için geçerlidir ve ilk kez aşılananlar için değildir.

İmmün yetmezliği olan bireylerde ise doz sayısı artırılabilir ve bağışıklık yanıtı izlenmelidir.

Kuduz aşısı için 2 doz, standart protokollere göre yeterli değildir. Koruyucu aşılama 3 doz, maruziyet sonrası aşılama ise 4-5 doz gerektirir. Eksik doz uygulaması, yetersiz bağışıklık nedeniyle kuduz riskini artırabilir. Kuduz ölümcül bir hastalık olduğundan, aşılama mutlaka bir sağlık kuruluşunda, doktor veya yetkili personel tarafından yönlendirilen protokole uygun şekilde yapılmalıdır. Şüpheli bir maruziyet durumunda, derhal tıbbi yardım alın ve aşı takvimini aksatmayın.