Kuduz aşısı ne zaman yapılmalı, ilk kaç saat önemlidir?

Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski taşıyan durumlarda koruma sağlamak veya maruziyet sonrası hastalığın önlenmesi için uygulanır. Aşılanma zamanlaması, maruziyetin türüne ve şiddetine bağlıdır. Genel olarak, kuduz şüphesi olan bir hayvanla temas durumunda aşı mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. İdeal olarak, riskli temas sonrası ilk doz aynı gün içinde yapılır. Aşı, genellikle 0, 3, 7, 14 ve 28. günlerde olmak üzere beş doz şeklinde uygulanır. Eğer kişi daha önce kuduz aşısı olmuşsa veya yüksek risk grubundaysa (örneğin veterinerler), doktor farklı bir program önerebilir. Aşılamaya ek olarak, kuduz immün globulini (RIG) de derin yaralanmalarda veya yüksek riskli durumlarda uygulanabilir.

Kuduz aşısı için ilk saatler kritik öneme sahiptir, çünkü kuduz virüsü merkezi sinir sistemine yayılmadan önce müdahale edilmesi gerekir. Genel kabul gören yaklaşım şu şekildedir:

• İlk 24 saat içinde aşılamaya başlanması tavsiye edilir; bu süre ne kadar kısa olursa, koruma o kadar etkili olur.
• Eğer temas şüpheli bir hayvanın ısırması, tırmalaması veya salyasının açık yara veya mukoza ile teması şeklindeyse, derhal tıbbi yardım alınmalı ve aşı programı başlatılmalıdır.
• Gecikmeler riski artırabilir, çünkü kuduz semptomları ortaya çıktıktan sonra tedavi genellikle etkisizdir ve ölümcül olabilir.

Ancak, ilk 24 saat geçmiş olsa bile aşı yine de uygulanmalıdır, çünkü virüsün kuluçka süresi değişkenlik gösterebilir (genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında). Önemli olan, semptomlar başlamadan önce aşı serisinin tamamlanmasıdır. Unutmayın, kuduz şüphesi durumunda en iyi yaklaşım, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak ve doktorun önerilerine uymaktır.