Portakal aşısı hangi mevsimde ve nasıl uygulanır?

Portakal ağaçları, genellikle turunçgiller familyasına ait oldukları için aşılama yöntemiyle çoğaltılır. Aşılama, istenilen çeşidin özelliklerini korumak, ağacın verimini artırmak veya hastalıklara dayanıklılık sağlamak amacıyla yapılır. Portakal aşısı için doğru mevsim ve uygulama teknikleri, başarılı sonuçlar almak için kritik öneme sahiptir.

Portakal aşısı için en uygun mevsim, ağacın aktif büyüme dönemine girdiği ve kabuk verme özelliğinin arttığı zamanlardır. Genellikle şu mevsimler tercih edilir:

• İlkbahar: Mart-Nisan ayları, havaların ısınmaya başlaması ve ağacın uyanma dönemi olduğu için idealdir. Bu dönemde aşının tutma şansı yüksektir.
• Sonbahar: Eylül-Ekim ayları, sıcaklıkların hala uygun olduğu ve ağacın büyümesinin yavaşladığı dönemdir; ancak ilkbahar kadar yaygın değildir.

Kış ayları, soğuk hava nedeniyle aşının tutmasını zorlaştırabileceğinden önerilmez. Yaz aylarında ise aşırı sıcaklar aşı bölgesinde kurumaya neden olabilir, bu yüzden dikkatli olunmalıdır. Genel olarak, sıcaklığın 15-25°C arasında olduğu, don riskinin bulunmadığı dönemler seçilmelidir.

Portakal aşısı, genellikle "göz aşısı" (T-göz aşısı veya yama göz aşısı) veya "kalem aşısı" yöntemleriyle yapılır. Göz aşısı daha yaygındır ve şu adımlarla uygulanır:

• Hazırlık: Önce anaç ağaç (aşının yapılacağı ağaç) ve kalem (istenen portakal çeşidinden alınan dal) seçilir. Anaç, genellikle turunç veya dayanıklı bir portakal türü olmalıdır. Kalem, sağlıklı, hastalıksız ve bir yıllık dallardan alınır.
• Aşı Bölgesinin Hazırlanması: Anaç ağacın gövdesinde, topraktan 15-30 cm yükseklikte, düzgün bir bölge seçilir. Kabuk, T şeklinde kesilerek hafifçe kaldırılır.
• Gözün Alınması ve Yerleştirilmesi: Kalemden, bir göz (tomurcuk) içeren küçük bir kabuk parçası kesilir. Bu göz, anaçtaki T kesiğine yerleştirilir ve kabukla sıkıca kapatılır.
• Bağlama ve Koruma: Aşı bölgesi, aşı bandı veya rafya ile sıkıca sarılır. Bu, gözün kurumasını önler ve tutmasını sağlar. Aşının üzeri aşı macunu veya benzeri bir malzemeyle kapatılabilir.

Kalem aşısı yönteminde ise, anaç ve kalem uygun şekilde kesilip birleştirilir ve bağlanır. Hangi yöntem seçilirse seçilsin, aletlerin steril olması (dezenfekte edilmesi) ve işlemin hızlı yapılması önemlidir. Aşı sonrası, ağacın düzenli sulanması ve gübrelenmesi, başarı şansını artırır. Genellikle aşı, 2-4 hafta içinde tutar ve yeni sürgünler oluşmaya başlar.

Portakal aşısı, doğru mevsimde ve teknikle uygulandığında, yüksek verimli ve sağlıklı ağaçlar elde etmenizi sağlar. Eğer tecrübeniz yoksa, bir uzmandan yardım almanız önerilir.