Şeftali göz aşısı nasıl uygulanır, hangi yöntemler vardır?

Meyve ağaçlarının ıslahında kullanılan şeftali göz aşısı, hem verimliliği artıran hem de bitki sağlığını güçlendiren önemli bir tekniktir. Bu yöntem, doğru malzeme ve zamanlama ile uygulandığında, bahçıvanlara sağlıklı ve kaliteli meyve üretimi için ideal sonuçlar sunar.

26 Kasım 2025

Şeftali Göz Aşısı: Amaç ve Önemi


Şeftali göz aşısı, meyve ağaçlarının çoğaltılması veya iyileştirilmesi için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik, istenilen bir şeftali çeşidinin (aşı kalemi olarak adlandırılır) başka bir şeftali ağacının veya uyumlu bir anaç üzerine yerleştirilmesini içerir. Göz aşısı, özellikle şeftali gibi taş çekirdekli meyvelerde başarılı sonuçlar verir, çünkü bitkinin büyüme döngüsüne uygun şekilde uygulanabilir. Amaçları arasında, daha dayanıklı anaçlarla ağaçları güçlendirmek, verimi artırmak veya farklı çeşitleri birleştirerek bahçe çeşitliliğini sağlamak yer alır. Genellikle ilkbahar veya yaz aylarında yapılır, çünkü bu dönemlerde bitki aktif büyüme evresindedir ve aşı gözleri kolayca kaynaşır.

Göz Aşısı için Gerekli Malzemeler ve Hazırlık


Göz aşısı uygulamadan önce doğru malzemeleri ve hazırlığı yapmak başarı şansını artırır. İhtiyaç duyulan temel malzemeler şunlardır:
  • Keskin ve steril bir aşı bıçağı veya budama makası: Temiz kesimler için önemlidir, bulaşı riskini azaltır.
  • Aşı gözü (kalem): Sağlıklı, hastalıksız bir şeftali ağacından alınan, tomurcuklu genç sürgünler.
  • Anaç ağaç: Aşının yapılacağı, kök sistemi güçlü ve uyumlu bir şeftali veya benzeri ağaç.
  • Aşı bağı veya şeridi: Aşıyı sabitlemek için, genellikle esnek ve hava alabilen malzemeler (örneğin, özel aşı bandı).
  • Dezenfektan: Aletleri ve kesim yerlerini temizlemek için (örneğin, alkol veya hidrojen peroksit).
Hazırlık aşamasında, anaç ağacın sağlıklı olduğundan emin olun ve aşı zamanını iyi planlayın (genellikle ilkbahar veya yaz başında). Aşı gözünü, güneşli bir günde, taze sürgünlerden alarak nemli bir bezle sarıp hemen kullanın. Aletleri dezenfekte ederek enfeksiyon riskini minimize edin.

Göz Aşısı Yöntemleri: T-Göz Aşısı ve Yama Göz Aşısı


Şeftali göz aşısında en yaygın kullanılan iki yöntem vardır: T-göz aşısı ve yama göz aşısı. Her biri farklı koşullara uygun olup, adım adım uygulanır.

  • T-Göz Aşısı (T-Budding): Bu yöntem, özellikle ilkbahar veya yaz aylarında, anaç kabuğunun kolay ayrıldığı dönemlerde tercih edilir. Adımları şöyledir
  1. Anaç ağacın gövdesinde, topraktan 15-30 cm yükseklikte, "T" şeklinde bir kesi yapın. Önce yatay bir çizgi (yaklaşık 1-2 cm), ardından dikey bir çizgi (3-4 cm) keserek kabuğu hafifçe kaldırın.
  1. Aşı gözünü, tomurcuklu kısmı merkez alacak şekilde, kalemden bir bıçakla keserek çıkarın. Gözün altında ince bir odun parçası kalabilir, ancak mümkünse çıkarın.
  1. Gözü, anaçtaki T kesiğine yerleştirin, tomurcuk dışarı bakacak şekilde sıkıca oturtun.
  1. Kabuğu geri kapatıp, aşı bağı ile sabitleyin. Tomurcuğun açıkta kalmasına dikkat edin.
  1. Bağı, 3-4 hafta sonra çözün ve tomurcuğun yeşerdiğini kontrol edin. Bu yöntem, hızlı kaynaşma sağlar ve yaygın olarak kullanılır.
  • Yama Göz Aşısı (Patch Budding): Bu teknik, daha kalın kabuklu anaçlarda veya T-göz aşısının uygun olmadığı durumlarda kullanılır. Adımları
  1. Anaç üzerinde, dikdörtgen bir yama kesin (yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda). Kabuğu dikkatlice çıkarın.
  1. Aşı gözünü, aynı boyutta bir yama şeklinde kesin ve anaçtaki boşluğa yerleştirin.
  1. Gözü hizalayıp, aşı bağı ile sıkıca bağlayın. Tomurcuk açıkta kalmalıdır.
  1. Bağı, birkaç hafta sonra çözün ve büyümeyi izleyin. Bu yöntem, daha fazla beceri gerektirir ancak daha güvenli bir kaynaşma sağlar.

Göz Aşısı Sonrası Bakım ve İpuçları

Aşı uygulandıktan sonra, başarıyı artırmak için düzenli bakım şarttır. İşte önemli ipuçları:
  • Aşıyı, güneş ve rüzgardan koruyun; gerektiğinde hafif gölgeleme yapın.
  • Anaç ağacı sulayın ve besin takviyesi yapın, ancak aşırı gübrelemeden kaçının.
  • Aşı bağını zamanında çözün; genellikle 3-6 hafta içinde, tomurcuk şişmeye başladığında gevşetin.
  • Başarısız aşıları kontrol edin; eğer göz kararırsa veya kurursa, yeniden deneyin.
  • Büyüme başladığında, anaçtaki rekabet eden sürgünleri budayarak aşılı kısmın gelişimine odaklanın.
Genel olarak, şeftali göz aşısı sabır ve pratik gerektirir; doğru mevsimde yapıldığında yüksek başarı oranlarına ulaşılabilir. Unutmayın, her ağaç farklı tepki verebilir, bu yüzden deneyim kazanmak için küçük ölçekte başlayın.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;