Ceviz kabuğu aşısı nasıl uygulanır, hangi yöntemler vardır?

Ceviz kabuğu aşısı, ceviz yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan bir aşılama tekniğidir. Bu yöntem, genellikle kalem aşısı olarak bilinir ve özellikle ceviz gibi odunsu bitkilerde başarılı sonuçlar verir. Amaç, üstün özelliklere sahip bir çeşidin (kalem) anaç üzerine kaynaştırılarak çoğaltılmasıdır. Ceviz kabuğu aşısı, adını aşı sırasında kabuğun kullanılmasından alır ve genellikle ilkbahar aylarında, bitkinin aktif büyüme döneminde uygulanır. Bu teknik, hızlı büyüme ve verimlilik sağlamak için tercih edilir.

Ceviz kabuğu aşısının uygulanması için adım adım bir süreç izlenir. İşte temel aşamalar:

• Hazırlık: Öncelikle, sağlıklı ve uygun kalınlıkta (genellikle 1-2 cm çapında) bir anaç seçin. Kalem olarak kullanılacak dal, bir yıllık, hastalıksız ve iyi gelişmiş olmalıdır. Aşı bıçağı, aşı macunu ve bağlama malzemesi (örneğin, aşı bandı veya rafya) hazır bulundurun.
• Zamanlama: En uygun zaman, ilkbaharda bitkinin kabuğunun kolayca ayrıldığı dönemdir. Genellikle mart-nisan aylarında, sıcaklığın 10-15°C civarında olduğu günler tercih edilir.
• Anaç Hazırlama: Anaç üzerinde, topraktan 10-15 cm yükseklikte, düzgün bir kesim yapın. Kabuğu, yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda dikey olarak keserek, kalemin yerleştirileceği bir yuva oluşturun.
• Kalem Hazırlama: Kalem üzerinde, iki yüzeyli bir dilim kesimi yapın. Kesim, kabuğun altındaki kambiyum dokusunu açığa çıkaracak şekilde olmalıdır. Kalemde en az 2-3 göz bulunmalıdır.
• Birleştirme: Kalemi, anaçtaki kesiğe yerleştirin ve kambiyum dokularının temas etmesini sağlayın. Bu, kaynaşma için kritik öneme sahiptir.
• Bağlama ve Koruma: Aşıyı, aşı bandı veya benzeri bir malzemeyle sıkıca sarın. Açık kalan kısımları aşı macunu ile kapatarak nem kaybını ve enfeksiyonu önleyin.
• Bakım: Aşıdan sonra, bitkiyi düzenli sulayın ve gölgelendirerek stresi azaltın. Yaklaşık 3-4 hafta sonra, aşının tutup tutmadığını kontrol edin; başarılıysa, yeni sürgünler görülecektir.

Ceviz aşılamada çeşitli yöntemler kullanılır; her biri farklı koşullara uygun olabilir. İşte yaygın ceviz aşılama teknikleri:

• Yarma Aşı: En basit yöntemlerden biridir; anaç ortadan yarılır ve kalem bu yarığa yerleştirilir. Genellikle kalın anaçlar için uygundur, ancak cevizde daha az tercih edilir çünkü kabuk hassasiyeti nedeniyle risklidir.
• Kakma Aşı (İngiliz Aşısı): Kalem ve anacın aynı kalınlıkta olduğu durumlarda kullanılır. V şeklinde kesimler yapılarak birleştirme sağlanır; cevizde etkili olabilir, ancak dikkatli uygulama gerektirir.
• Yanaştırma Aşı: Kabuğun kullanıldığı bu yöntem, ceviz kabuğu aşısına benzer; anaç ve kalem yan yana getirilerek kaynaştırılır. Özellikle ince dallar için uygundur.
• Göz Aşısı (Tomurcuk Aşısı): Daha çok yaz aylarında uygulanır; tek bir göz (tomurcuk) kullanılarak yapılır. Cevizde T göz aşısı yaygındır, ancak kabuk aşısına göre daha az tercih edilir çünkü ceviz gözleri hassastır.
• Dilcikli Aşı: Kalem ve anaca dilcikler eklenerek yapılan bu yöntem, daha güvenli bir kaynaşma sağlar. Cevizde başarı oranı yüksektir ve kabuk aşısına alternatif olarak kullanılabilir.

Ceviz kabuğu aşısı, doğru teknikle uygulandığında yüksek başarı şansı sunar. Ancak, ceviz ağaçlarının kabuğunun hassas olması nedeniyle, steril aletler ve dikkatli kesimler önemlidir. Yöntem seçerken, anaç ve kalemin uyumuna, mevsim koşullarına dikkat edin. Aşı sonrası bakım, özellikle sulama ve koruma, tutma oranını artıracaktır. Eğer aşılama konusunda deneyimli değilseniz, küçük bir alanda pratik yapmanız veya uzmanlardan destek almanız önerilir. Bu sayede, sağlıklı ve verimli ceviz ağaçları yetiştirebilirsiniz.