Çoban aşısı ne zaman, hangi ayda yapılır?

Tetanoza karşı koruma sağlayan çoban aşısı, hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde düzenli olarak uygulanması gereken hayati bir önlemdir. Aşının zamanlaması yaş gruplarına ve bireysel risk faktörlerine göre değişiklik gösterirken, belirli bir mevsime bağlı kalmaksızın yıl boyunca yapılabilir.

26 Kasım 2025

Çoban Aşısı (Tetanoz Aşısı) Nedir?


Çoban aşısı, halk arasında tetanoz aşısı olarak bilinen ve tetanoz hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Tetanoz, toprakta, tozda ve hayvan dışkısında bulunan Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu bakteri, vücuda derin kesikler, yanıklar veya delici yaralar yoluyla girebilir ve sinir sistemini etkileyerek kasılmalara, nefes alma zorluklarına ve hatta ölüme yol açabilir. Çoban aşısı, bu hastalığa karşı bağışıklık kazandırmak için uygulanır ve genellikle difteri ve boğmaca aşılarıyla birlikte (örneğin, Td veya DTaP aşıları olarak) verilir. Aşı, hem çocukluk döneminde hem de yetişkinlikte düzenli olarak yapılmalıdır.

Çoban Aşısı Ne Zaman Yapılır? Hangi Aylar Tercih Edilir?


Çoban aşısının zamanlaması, yaş gruplarına ve önceki aşı geçmişine göre değişiklik gösterir. Genel olarak, aşı belirli bir ay veya mevsimle sınırlı değildir; yılın herhangi bir zamanında yapılabilir. Ancak, aşı takvimine uygun olarak planlanması önerilir. İşte çoban aşısının yapılma zamanları:

  • Bebeklik ve Çocukluk Dönemi: Çoban aşısı, genellikle difteri ve boğmaca ile birlikte karma aşı olarak uygulanır. Bebeklerde ilk doz 2. ayda başlar ve ardından 4. ay, 6. ay, 18. ay ve 4-6 yaş arasında rapel (pekiştirme) dozları yapılır. Bu, standart aşı takvimine göre planlanır ve belirli bir aya bağlı kalmaksızın, çocuğun doğum tarihine göre ayarlanır.
  • Yetişkinlik Dönemi: Yetişkinlerde çoban aşısı, genellikle 10 yılda bir rapel doz olarak önerilir. Örneğin, son aşınızın üzerinden 10 yıl geçtiyse, herhangi bir zamanda tekrar yaptırabilirsiniz. Ayrıca, derin yaralanma veya tetanoz riski taşıyan bir yaralanma durumunda, son aşının üzerinden 5 yıldan fazla zaman geçmişse acilen rapel doz uygulanabilir. Bu, mevsimsel olmaktan ziyade, ihtiyaç durumuna göre planlanır.
  • Hamilelik Dönemi: Hamile kadınlar için, çoban aşısı (genellikle Tdap formunda) gebeliğin 27-36. haftaları arasında önerilir. Bu, bebeği doğumdan sonraki ilk aylarda korumaya yardımcı olur. Yine, bu belirli bir aya değil, gebelik haftasına göre planlanır, ancak genellikle yılın herhangi bir zamanında yapılabilir.

Özetle, çoban aşısı için ideal bir "ay" yoktur; aşı, kişinin yaşına, aşı geçmişine ve risk durumuna göre yıl boyunca uygulanabilir. Ancak, aşıyı düzenli olarak takip etmek ve hekiminizin önerdiği programa uymak önemlidir. Özellikle kırsal kesimde yaşayan, tarım veya hayvancılıkla uğraşan kişiler (çobanlar gibi) daha yüksek risk altında olduğundan, aşılarını aksatmamalıdır.

Çoban Aşısının Önemi ve Yan Etkileri


Çoban aşısı, tetanozun önlenmesinde hayati bir rol oynar. Aşı, hastalığa yakalanma riskini büyük ölçüde azaltır ve toplum sağlığı için gereklidir. Yan etkileri genellikle hafiftir ve şunları içerebilir:

  • Aşı yerinde kızarıklık, şişlik veya ağrı,
  • Hafif ateş veya halsizlik,
  • Nadiren alerjik reaksiyonlar.

Bu yan etkiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Aşı yaptırmadan önce hekiminize danışmanız ve aşı takviminizi kontrol ettirmeniz önerilir. Unutmayın, çoban aşısı gibi düzenli aşılar, uzun süreli koruma sağlar ve hayat kurtarıcı olabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;