Difteri aşısı ne zaman ve kimlere yapılmalıdır?

Difteri aşısı, difteri hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Difteri, ciddi solunum problemlerine, kalp yetmezliğine ve hatta ölüme yol açabilen bakteriyel bir enfeksiyondur. Aşı, genellikle kombine aşılar içinde uygulanır ve çocukluk döneminden itibaren düzenli olarak yapılması önerilir. Aşı, toksoid formda hazırlanır, yani hastalığa neden olan bakteri toksininin zararsız hale getirilmiş versiyonunu içerir ve bu sayede bağışıklık sisteminin antikor üretmesini sağlar.

Difteri aşısı, genellikle bebeklik döneminde başlayan ve belirli aralıklarla tekrarlanan bir program dahilinde uygulanır. Türkiye'de ve birçok ülkede, difteri aşısı Beşli Karma Aşı (DTaP-IPV-Hib) içinde yer alır ve aşağıdaki programa göre yapılır:

• İlk doz: 2. ayda
• İkinci doz: 4. ayda
• Üçüncü doz: 6. ayda
• Pekiştirme dozu: 18. ayda ve 4-6 yaş arasında (genellikle DTaP veya Tdap formunda)

Yetişkinlerde ise difteri aşısı, tetanoz aşısı ile birlikte (Td veya Tdap formunda) her 10 yılda bir pekiştirme dozu olarak önerilir. Ayrıca, hamilelik döneminde (tercihen 27-36. haftalar arasında) Tdap aşısı yapılması, hem anneyi hem de bebeği korumak açısından tavsiye edilir.

Difteri aşısı, aşağıdaki gruplara düzenli olarak uygulanmalıdır:

• Bebekler ve çocuklar: Yukarıda belirtilen programa göre rutin aşılama yapılır. Bu, okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar için zorunludur.
• Yetişkinler: Özellikle son 10 yıl içinde difteri aşısı olmamış yetişkinlere, tetanoz ile kombine aşı (Td veya Tdap) önerilir. Bu, mesleki risk taşıyanlar (sağlık çalışanları gibi) veya seyahat edenler için önemlidir.
• Hamile kadınlar: Her hamilelikte bir kez Tdap aşısı yapılması, yenidoğan bebeğin ilk aylarda korunmasına yardımcı olur.
• Risk grupları: Difteri salgını olan bölgelere seyahat edenler, bağışıklık sistemi zayıf bireyler veya aşı geçmişi eksik olanlar, bir sağlık uzmanına danışarak aşı yaptırmalıdır.

Aşı, ciddi alerjik reaksiyon öyküsü olanlar veya belirli tıbbi durumları bulunanlar dışında neredeyse herkese güvenle uygulanabilir. Aşı olmadan önce bir doktora danışmak önemlidir.

Difteri aşısı, toplum sağlığı için kritik öneme sahiptir çünkü hastalığın yayılmasını engeller. Aşı takvimine uyum, bireysel korunmanın yanı sıra toplumsal bağışıklık oluşturarak savunmasız grupları da korur. Eksik aşıları olanlar veya şüphe duyanlar, en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Unutmayın, aşılar hayat kurtarır ve difteri gibi önlenebilir hastalıklarla mücadelede en etkili yöntemdir.