Difteri ve tetanoz aşısı ne zaman yapılmalıdır?

Difteri ve tetanoz, ciddi ve potansiyel olarak ölümcül hastalıklardır. Bu hastalıklardan korunmak için aşılanma büyük önem taşır. Difteri ve tetanoz aşıları genellikle kombine şekilde uygulanır ve çocukluk döneminden itibaren belirli bir programa göre yapılmalıdır. Aşağıda, bu aşıların ne zaman yapılması gerektiğine dair detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Difteri ve tetanoz aşıları, genellikle beşli karma aşı (Difteri, Tetanoz, Boğmaca, Çocuk Felci ve Hemofilus influenza tip b) içinde uygulanır. Türkiye'deki Ulusal Aşı Programı'na göre şu şekilde planlanır:

• 2. ayda: İlk doz
• 4. ayda: İkinci doz
• 6. ayda: Üçüncü doz
• 18. ayda: Rapel (pekiştirme) dozu

Bu aşılar, çocuğun bağışıklık sisteminin güçlenmesi için kritik öneme sahiptir ve zamanında yapılmalıdır.

Çocukluk döneminden sonra, ilköğretim çağında ek dozlar gerekebilir. Özellikle:

• İlkokul 1. sınıfta: Difteri, tetanoz ve boğmaca içeren dörtlü karma aşı (DaBT-IPA) rapel dozu yapılır. Bu, bağışıklığı güçlendirmek için önemlidir.

Difteri ve tetanoza karşı bağışıklık zamanla azalabileceğinden, ergenlik ve yetişkinlikte rapel dozlar önerilir:

• Ergenlik döneminde (genellikle 14-16 yaşlarında): Td (Tetanoz-difteri) veya Tdap (Tetanoz-difteri-boğmaca) rapel aşısı yapılmalıdır. Bu, özellikle boğmaca riskini azaltmak için faydalıdır.
• Yetişkinlerde: Her 10 yılda bir Td rapel aşısı tekrarlanmalıdır. Tetanoz, paslı metal veya toprakla temas sonucu bulaşabildiğinden, düzenli aşılama hayati önem taşır.

Bazı durumlarda aşı programı değişiklik gösterebilir:

• Gebelik: Hamile kadınlara, her gebelikte bir doz Tdap aşısı önerilir. Bu, hem anneyi hem de yenidoğanı korumaya yardımcı olur.
• Yaralanmalar: Temiz olmayan bir yaralanma durumunda, tetanoz aşısı geçmişi kontrol edilmeli ve gerekirse rapel doz uygulanmalıdır. Eğer son 5 yıl içinde aşı yapılmadıysa, doktor önerebilir.
• Seyahat: Difteri'nin yaygın olduğu bölgelere seyahat edenler, aşı durumlarını gözden geçirmeli ve gerekirse rapel yaptırmalıdır.

Difteri ve tetanoz aşıları, bu hastalıkların neden olduğu komplikasyonları önlemede %90'ın üzerinde etkilidir. Hafif yan etkiler görülebilir, bunlar:

• Aşı yerinde kızarıklık, şişlik veya ağrı
• Hafif ateş veya halsizlik

Bu yan etkiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Ciddi alerjik reaksiyonlar nadirdir; aşı öncesi doktorunuza sağlık geçmişinizi bildirmeniz önemlidir.

Difteri ve tetanoz aşıları, yaşam boyu koruma sağlamak için belirli aralıklarla yapılmalıdır. Bebeklikten itibaren düzenli aşılama ve 10 yılda bir rapel dozlar, bu tehlikeli hastalıklardan korunmanın en etkili yoludur. Aşı takviminizi takip etmek ve sağlık uzmanınıza danışmak, bireysel ihtiyaçlarınıza göre en uygun planı oluşturmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, aşılanmak sadece sizi değil, toplumu da korur.