Dut Yongalı Göz Aşısı Nasıl Yapılır?
Dut yongalı göz aşısı, dut ağaçlarının çoğaltılması veya mevcut bir ağacın üzerine farklı bir çeşidin aşılanması için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik, genellikle ilkbahar veya yaz aylarında, bitkinin aktif büyüme döneminde uygulanır. Yongalı göz aşısı, bir göz (tomurcuk) ve küçük bir kabuk parçasının anaç üzerine yerleştirilmesiyle yapılır. İşte adım adım yapılışı:
1. Gerekli Malzemeler ve Zamanlama
- Sağlıklı bir dut ağacından alınmış taze göz (tomurcuk) içeren aşı kalemleri.
- Keskin ve temiz bir aşı bıçağı veya budama makası (enfeksiyon riskini azaltmak için dezenfekte edilmiş).
- Aşı bağı veya lastik bant (aşıyı sabitlemek için).
- Anaç olarak kullanılacak sağlıklı bir dut ağacı veya genç fidan.
- Tercihen ilkbahar sonu veya yaz başı, havanın ılık ve nemli olduğu dönemler seçilir, çünkü bu zamanlarda kabuk kolayca ayrılır ve aşı tutma şansı yüksektir.
2. Aşı Gözünün Hazırlanması
- Seçilen dut ağacından, bir yıllık sürgünler üzerinde bulunan sağlıklı, gelişmiş bir göz (tomurcuk) seçin. Göz, yaprak sapının hemen altında yer alır ve canlı görünmelidir.
- Aşı bıçağı ile gözün yaklaşık 2-3 cm üstünden başlayarak, hafifçe odun dokusunu da içerecek şekilde, aşağıya doğru bir dilim kesin. Bu dilim, gözü merkez alacak şekilde yaklaşık 3-4 cm uzunluğunda olmalıdır.
- Kesilen parçayı (yonga) dikkatlice çıkarın ve hemen kullanın veya nemli bir bez içinde saklayarak kurumasını önleyin.
3. Anacın Hazırlanması
- Anaç olarak kullanacağınız dut ağacının gövdesi veya dalı üzerinde, aşı yapılacak bölgeyi seçin. Bu bölge, topraktan yaklaşık 15-30 cm yükseklikte, pürüzsüz ve sağlıklı olmalıdır.
- Aşı bıçağı ile anaç üzerinde, kabuğu kaldırmak için T şeklinde bir kesi yapın: Önce yatay bir kesi (yaklaşık 1-2 cm), sonra bu kesiden aşağıya doğru dikey bir kesi (3-4 cm uzunluğunda) uygulayın.
- Dikkatlice kabuğu kenarlarından kaldırarak, yonganın yerleştirileceği bir cep oluşturun. Kabuğun zarar görmemesi önemlidir.
4. Aşı Gözünün Yerleştirilmesi
- Hazırladığınız yongalı gözü, anacın açılan cebine yerleştirin. Gözün dışarıya bakacak şekilde konumlandırılmasına dikkat edin.
- Yonganın anacın odun dokusuyla temas ettiğinden emin olun; bu, besin ve su alışverişi için kritiktir.
- Anacın kabuğunu yonganın üzerine kapatarak, gözün açıkta kalmasını sağlayın. Eğer kabuk tam kapanmazsa, hava almayı engellemek için ekstra dikkat gereklidir.
5. Aşıyı Sabitleme ve Koruma
- Aşı bağı veya lastik bant kullanarak, aşı bölgesini sıkıca sarın. Bu, yonganın yerinde kalmasını ve anaca kaynamasını sağlar. Bağlama işlemi sırasında gözün üzerini kapatmamaya özen gösterin.
- Aşı bölgesini nem kaybına karşı korumak için, aşı macunu veya benzeri bir malzeme ile hafifçe kapatabilirsiniz, ancak bu zorunlu değildir ve genellikle yongalı aşılarda az kullanılır.
6. Sonrasında Bakım
- Aşı yapıldıktan sonra, anaç bitkiyi düzenli sulayın ve gübreleyerek büyümeyi teşvik edin.
- 2-3 hafta içinde gözün yeşermeye başladığını gözlemleyin. Eğer göz canlı kalırsa, aşı bağını birkaç hafta sonra gevşetin veya çıkarın.
- Başarılı bir aşıdan sonra, gözden yeni sürgünler çıkacak ve zamanla gelişecektir. Eğer aşı tutmazsa, aynı sezon içinde tekrar deneyebilirsiniz.
Dut yongalı göz aşısı, doğru teknikle uygulandığında yüksek başarı oranına sahiptir. İlk denemelerde pratik yapmak, becerinizi geliştirmenize yardımcı olacaktır. Unutmayın, temizlik ve zamanlama, aşının tutmasında anahtar faktörlerdir. |