Elma yarma aşısı nasıl uygulanır, hangi yöntemler kullanılır?

Elma yarma aşısı, genellikle ağaçların genç veya orta yaşlı olduğu durumlarda, kalın dalların veya gövdenin üzerine yeni bir çeşit eklemek veya ağacı yenilemek için kullanılan geleneksel bir aşılama yöntemidir. İşte bu yöntemin nasıl uygulandığı ve kullanılan teknikler hakkında detaylı bir rehber:

Yarma aşısı, anaç (mevcut ağaç veya dal) üzerine bir veya daha fazla kalem (yeni elma çeşidinden alınan dal parçası) yerleştirilerek yapılır. Bu yöntem, özellikle anaç ve kalem çaplarının farklı olduğu durumlarda etkilidir. Avantajları arasında yüksek başarı oranı, dayanıklılık ve hızlı kaynaşma sayılabilir. Genellikle ilkbahar aylarında, ağaçların uyanma döneminde uygulanır, çünkü bu dönemde kabuk kolayca ayrılır ve bitkinin büyüme enerjisi yüksektir.

Yarma aşısı yapmak için aşağıdaki malzemelere ihtiyaç duyulur:

• Keskin bir aşı bıçağı veya budama makası: Temiz ve dezenfekte edilmiş olmalıdır.
• Kalemler: Seçilen elma çeşidinden, sağlıklı, bir yıllık sürgünlerden alınmalıdır. Kalemler yaklaşık 10-15 cm uzunluğunda ve 2-3 göz içermelidir.
• Anaç: Aşılanacak mevcut ağaç veya dal, sağlam ve hastalıksız olmalıdır.
• Aşı macunu veya balmumu: Aşı bölgesini hava ve hastalıklardan korumak için.
• Bağlama malzemesi: Rafya veya aşı bandı gibi esnek bir malzeme.

Hazırlık aşamasında, kalemler kış aylarında alınıp serin ve nemli bir yerde saklanabilir, ancak ilkbaharda taze kesilmiş kalemler de kullanılabilir. Anaç, aşı öncesinde temizlenmeli ve kesim yerleri düzgün olmalıdır.

Yarma aşısı genellikle şu adımlarla uygulanır:

• Adım 1: Anaç hazırlığı – Anaç dal veya gövde, istenen yükseklikte kesilir. Kesim yüzeyi düz ve temiz olmalıdır.
• Adım 2: Yarma işlemi – Keskin bir aşı bıçağı veya özel aşı çakısı kullanılarak, anaç kesim yüzeyinin ortasına dikey bir yarık açılır. Yarık, yaklaşık 2-5 cm derinlikte olmalıdır.
• Adım 3: Kalem hazırlığı – Kalemler, alt kısımları V şeklinde veya kama biçiminde kesilir. Bu, kalemin anaçtaki yarığa sıkıca oturmasını sağlar.
• Adım 4: Kalem yerleştirme – Hazırlanan kalemler, anaçtaki yarığın iki tarafına yerleştirilir. Kalemlerin kabuk kısımları, anaç kabuğuyla temas edecek şekilde ayarlanmalıdır (kambiyum katmanlarının hizalanması önemlidir).
• Adım 5: Bağlama ve koruma – Aşı bölgesi rafya veya benzeri bir malzemeyle sıkıca bağlanır, ardından aşı macunu veya balmumu ile kaplanarak hava ve nem kaybı önlenir.

Yarma aşısı, temel olarak standart yarma şeklinde uygulanır, ancak bazı varyasyonlar da mevcuttur:

• Çift yarma aşısı: Daha geniş anaçlarda, iki kalem yerleştirilerek yapılır, bu da kaynaşma şansını artırır.
• Yan yarma aşısı: Anaç tamamen kesilmeden, yan tarafına yarık açılarak uygulanır; bu, daha az stres yaratır.

Ayrıca, elma aşılamada yarma aşısı dışında göz aşısı, dilcik aşısı veya kabuk aşısı gibi yöntemler de kullanılabilir, ancak yarma aşısı kalın anaçlar için daha uygundur.

Aşılamadan sonra, ağacın düzenli sulanması ve gübrelenmesi önemlidir. Aşı bölgesi, 2-3 hafta içinde kaynaşma belirtileri göstermelidir (örneğin, tomurcukların şişmesi). Bağlar, aşı tuttuğunda gevşetilmeli veya çıkarılmalıdır. Ayrıca, aşılanan bölgede çıkan yabani sürgünler temizlenmelidir. İlk yıl, aşılı dalın aşırı rüzgar veya hasardan korunması tavsiye edilir.

Bu yöntemle, elma ağaçlarınızı verimli bir şekilde yenileyebilir veya farklı çeşitler ekleyebilirsiniz. Unutmayın, temizlik ve doğru zamanlama başarıyı artırır!