Erikte Göz Aşısı Uygulaması: Adım Adım Rehber
Erik ağaçlarında göz aşısı, yaygın olarak kullanılan ve başarı oranı yüksek bir üretim yöntemidir. Bu yöntem, istenilen erik çeşidinin bir gözünü (tomurcuk) anaç üzerine yerleştirerek yeni bir bitki elde etmeyi sağlar. İşte erikte göz aşısı uygulamasının detaylı adımları:
1. Zamanlama ve Hazırlık
- Göz aşısı için en uygun zaman, ağacın aktif büyüme dönemidir, genellikle ilkbahar sonu veya yaz başı (Mayıs-Haziran ayları) tercih edilir. Bu dönemde kabuk kolayca ayrılır ve tomurcuklar olgunlaşmıştır.
- Anaç olarak sağlıklı, 1-2 yaşında ve yaklaşık kalem kalınlığında erik ağaçları seçilmelidir. Aşı yapılacak dal, düzgün ve hastalıksız olmalıdır.
- Aşı kalemi, istenen erik çeşidinden alınır; taze, yeşil ve iyi gelişmiş tomurcuklara sahip olmalıdır. Kalemler aşıdan hemen önce kesilerek kullanılır veya nemli bir bezle sarılıp buzdolabında saklanabilir.
2. Malzemelerin Hazırlanması
- Aşı bıçağı (keskin ve temiz olmalı, dezenfekte edilmiş)
- Aşı bağı (rafya, aşı bandı veya özel aşı lastiği)
- Göz (tomurcuk) içeren aşı kalemi
- Budama makası (gerekirse)
- Dezenfektan (örneğin, %70'lik alkol)
3. Göz Aşısı Uygulama Adımları
- Adım 1: Anaç Hazırlığı: Anaç üzerinde, topraktan 15-20 cm yükseklikte, düzgün bir bölge seçin. Aşı bıçağı ile "T" şeklinde bir kesi yapın: Önce yatay bir kesi (yaklaşık 1-1.5 cm), sonra dikey bir kesi (2-3 cm) uygulayın. Kabuğu hafifçe kaldırarak açın, ancak koparmayın.
- Adım 2: Gözün Alınması: Aşı kaleminden, bir tomurcuk (göz) ve etrafındaki ince bir kabuk parçasını keserek alın. Gözün altında küçük bir odun parçası olabilir, bu genellikle çıkarılmalıdır, ancak dikkatli olun—göz zarar görmemelidir. Kesim, gözün 1-1.5 cm üstünden başlayıp altına kadar uzanmalıdır.
- Adım 3: Gözün Yerleştirilmesi: Hazırlanan gözü, anaçtaki "T" kesinin altına kaydırarak yerleştirin. Göz, kesinin tam ortasında olmalı ve kabukla iyi temas etmelidir. Gözün üst kısmı, yatay kesi hizasında kalacak şekilde ayarlayın.
- Adım 4: Bağlama: Aşı bağı ile gözü sıkıca sarın, ancak gözün kendisi açıkta kalmalıdır (bağ gözün üzerini kapatmamalı). Bu, tomurcuğun nefes almasını ve büyümesini sağlar. Bağlama işlemi, alt kısımdan başlayıp yukarı doğru yapılır ve bağın ucu sabitlenir.
- Adım 5: Kontrol ve Koruma: Aşı sonrası, aşı bölgesini fazla güneşten veya yağmurdan koruyun. Gerekirse, aşı üstüne hafif bir örtü uygulayabilirsiniz, ancak hava sirkülasyonunu engellemeyin.
4. Aşı Sonrası Bakım
- Aşıdan 2-3 hafta sonra, gözün yeşil ve canlı kalıp kalmadığını kontrol edin. Eğer göz kurumuş veya kararmışsa, aşı başarısız olmuş olabilir.
- Başarılı aşılarda, göz büyümeye başladığında (genellikle 4-6 hafta sonra), aşı bağı hafifçe gevşetilir veya kesilir, ancak tamamen çıkarılmaz—aşının tam olarak kaynaşması için bir süre daha bırakılır.
- Anaç üzerindeki diğer sürgünler, aşılı gözün büyümesini engellememesi için budanabilir. Aşılı bitkiyi düzenli sulayın ve gübreleme yapın.
5. Olası Sorunlar ve Çözümler
- Gözün kuruması: Aşıyı serin ve nemli koşullarda yapın, kalemleri taze kullanın.
- Enfeksiyon riski: Aletleri dezenfekte edin ve aşı bölgesini temiz tutun.
- Başarısız kaynaşma: Zamanlamayı doğru yapın ve anaç ile kalemin uyumlu olduğundan emin olun (örneğin, aynı erik türleri arasında aşı yapın).
Bu adımları takip ederek, erikte göz aşısı uygulamasını başarıyla gerçekleştirebilir ve sağlıklı yeni ağaçlar elde edebilirsiniz. Unutmayın, pratik yapmak ve deneyim kazanmak, aşı başarısını artıracaktır. |