Erkek Dut Ağacı Aşılama Yöntemleri ve Süreci
Erkek dut ağaçları, genellikle meyve vermedikleri için aşılama yoluyla dişi dut ağacına dönüştürülebilir veya verimli bir çeşit elde edilebilir. Aşılama, bitkilerin üreme ve gelişim özelliklerini değiştirmek için yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. Erkek dut ağaçlarının aşılanmasında dikkat edilmesi gereken temel noktalar ve kullanılan yöntemler şunlardır:
Aşılama İçin Uygun Zaman ve Koşullar
- Aşılama için en uygun dönem, bitkinin aktif büyüme dönemi olan ilkbahar aylarıdır (genellikle Mart-Nisan). Bu dönemde ağaç kabuğu kolayca ayrılır ve kaynama süreci hızlanır.
- Hava sıcaklığının 10-25°C arasında olduğu, don riskinin olmadığı günler tercih edilmelidir.
- Aşılama öncesinde anaç (erkek dut ağacı) ve kalem (dişi veya verimli dut çeşidinden alınan dal) sağlıklı olmalı, hastalık veya zararlı belirtisi taşımamalıdır.
Kullanılan Aşılama Yöntemleri
Erkek dut ağaçlarında başarı oranı yüksek olan birkaç aşılama yöntemi bulunur. İşte en yaygın kullanılanlar:
- Göz Aşısı (Yama Göz Aşısı): Bu yöntem, özellikle yaz aylarında uygulanır. Dişi dut ağacından alınan bir göz (tomurcuk), erkek ağacın kabuğuna yerleştirilir. Kabuk kaldırılarak yapılan kesiye göz yerleştirilir ve sarılarak sabitlenir. Yüksek başarı oranına sahiptir ve ağacın şeklini korumaya yardımcı olur.
- Yarma Aşı: İlkbaharda uygulanan bu yöntemde, anaç ağacın gövdesi veya kalın bir dalı düzgünce yarılır. Dişi duttan alınan kalemler (üzerinde 2-3 göz bulunan dallar) bu yarığa yerleştirilip sıkıca bağlanır. Yara yeri aşı macunu ile kapatılarak enfeksiyon riski azaltılır. Bu yöntem, daha yaşlı erkek dut ağaçları için idealdir.
- Kakma Aşı (İngiliz Aşısı): Anaç ve kalem aynı kalınlıkta olduğunda kullanılır. Her iki dalda da "V" şeklinde kesiler yapılarak birbirine geçirilir ve bağlanır. Bu yöntem, daha genç erkek dut ağaçlarında etkilidir ve hızlı kaynamayı teşvik eder.
- Kabuk Aşısı: İlkbaharda kabuğun kolay ayrıldığı dönemde uygulanır. Anaç ağacın kabuğu kaldırılır ve dişi dut kalemi bu boşluğa yerleştirilip bağlanır. Özellikle kalın gövdeli ağaçlar için uygundur.
Aşılama Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kalemler, dişi ve verimli bir dut ağacından, hastalıksız ve iyi gelişmiş dallardan seçilmelidir.
- Aşılama aletleri (örneğin aşı bıçağı) temiz ve keskin olmalı, dezenfekte edilmelidir.
- Aşı bağı olarak rafya veya aşı bandı kullanılabilir; bağlar çok sıkı olmamalıdır.
- Aşı sonrası ağaç düzenli sulanmalı ve gübrelenmelidir. Kaynama gerçekleştikten sonra bağlar gevşetilmeli veya çıkarılmalıdır.
- Başarısız aşı durumunda, aynı sezonda tekrar denemek mümkündür.
Sonuç olarak, erkek dut ağaçları doğru yöntem ve zamanlama ile kolayca aşılanabilir. Bu sayede, meyve vermeyen bir ağaç, verimli bir dişi dut ağacına dönüştürülebilir ve bahçe verimliliği artırılabilir. |