Hepatit a aşısının içeriği nedir ve nasıl etki eder?

Hepatit A aşısı, inaktive edilmiş (ölü) hepatit A virüsünden oluşur. Bu, virüsün laboratuvar ortamında çoğaltıldıktan sonra etkisiz hale getirilmesiyle elde edilir. Aşı, bağışıklık sistemini uyarmak için virüsün yüzey proteinlerini içerir, ancak hastalığa neden olma riski taşımaz. Aşı içeriği genellikle şu bileşenleri barındırır:

• İnaktive hepatit A virüsü antijenleri: Bağışıklık yanıtını tetikleyen temel bileşendir.
• Adjuvanlar (örneğin, alüminyum tuzları): Bağışıklık sisteminin aşıya verdiği yanıtı güçlendirmek için eklenir.
• Koruyucu maddeler (örneğin, fenoksietanol): Aşının raf ömrünü uzatmak ve mikrobiyal büyümeyi önlemek için kullanılır.
• Stabilizatörler (örneğin, amino asitler veya şekerler): Aşının etkinliğini korumasına yardımcı olur.
• Buffer çözeltiler: Aşının pH dengesini sağlamak için eklenir.

Bu bileşenler, aşının güvenli ve etkili olmasını sağlamak üzere dikkatle formüle edilmiştir. Hepatit A aşısı genellikle çocukluk döneminde rutin aşılama programlarına dahil edilir ve risk altındaki yetişkinler için de önerilir.

Hepatit A aşısı, vücudun bağışıklık sistemini hepatit A virüsüne karşı hazırlamak için tasarlanmıştır. Etki mekanizması şu adımları içerir:

• Aşının enjeksiyonu: Aşı, genellikle kas içine (örneğin, kol veya uyluk) enjekte edilir. İçerdiği inaktive virüs antijenleri, vücuda zarar vermeden bağışıklık sistemini uyarır.
• Bağışıklık tanıma: Vücudun bağışıklık hücreleri (örneğin, makrofajlar ve dendritik hücreler), aşıdaki antijenleri "yabancı" olarak tanır ve işlemeye başlar. Bu, antijen sunumu yoluyla T hücrelerini ve B hücrelerini aktive eder.
• Antikor üretimi: B hücreleri, hepatit A virüsüne özgü antikorlar (özellikle IgG tipi) üretir. Bu antikorlar, gelecekte gerçek virüsle karşılaşıldığında onu hızla tanıyıp nötralize ederek enfeksiyonu önler.
• Bellek hücrelerinin oluşumu: Bağışıklık sistemi, hepatit A virüsüne karşı uzun süreli koruma sağlamak için bellek B hücreleri ve T hücreleri geliştirir. Bu, aşılanan kişinin hepatit A'ya karşı bağışıklık kazanmasını ve hastalığa yakalanma riskinin azalmasını sağlar.

Hepatit A aşısı genellikle iki doz halinde uygulanır (ilk dozdan 6-12 ay sonra ikinci doz), bu da bağışıklığın güçlendirilmesi ve uzun vadeli koruma sağlanması için önemlidir. Aşı, hepatit A'nın neden olduğu karaciğer iltihabını önlemede %95'in üzerinde etkilidir ve ciddi yan etkiler nadirdir. Aşılama, özellikle hijyen koşullarının zayıf olduğu bölgelere seyahat edenler veya hepatit A salgınlarına maruz kalma riski yüksek olan kişiler için tavsiye edilir.