Kuduz aşısı için kaç doz gerektiği nedir?

Kuduz aşısının uygulama süreci ve doz sayısı, maruziyet durumuna göre değişkenlik gösterir. Maruziyet sonrası tedavide genellikle dört veya beş doz aşı gerekirken, koruyucu amaçlı aşılamada üç doz yeterli olmaktadır. Aşılamanın zamanlaması ve ek tedaviler, enfeksiyon riskinin önlenmesinde kritik rol oynar.

25 Kasım 2025

Kuduz Aşısı Doz Sayısı ve Uygulama Süreci


Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski olan veya maruz kalan kişilere uygulanan hayat kurtarıcı bir tedavidir. Doz sayısı, kişinin maruziyet durumuna (örneğin, ısırılma, tırmalanma veya önleyici amaçlı) ve dünya genelinde kabul görmüş protokollere göre değişiklik gösterir. Genellikle, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok ülkenin sağlık otoriteleri tarafından önerilen standart bir şema izlenir. Aşağıda, kuduz aşısı için gereken doz sayısı ve detayları açıklanmıştır.

1. Maruziyet Sonrası Aşılama (Isırık veya Temas Durumunda)


Kuduz riski olan bir hayvan tarafından ısırılan veya tırmalanan kişilerde, hızlı bir şekilde aşılama başlatılmalıdır. Bu durumda, genellikle toplam 4 veya 5 doz aşı önerilir, ancak bu sayı ülkelere ve kullanılan aşı tipine göre değişebilir. Yaygın olarak kabul edilen WHO protokolü şu şekildedir:

  • İlk doz: Maruziyetten hemen sonra mümkün olan en kısa sürede (ideal olarak 0. gün) uygulanır.
  • Ek dozlar: İlk dozdan sonra 3., 7., 14. ve 28. günlerde tekrarlanır. Bazı durumlarda, 5. doz 28. günde atlanabilir veya eklenebilir, bu da toplam doz sayısını 4 veya 5 yapar.
  • Ek olarak, kuduz immünoglobulini (antikor tedavisi) de ısırık bölgesine uygulanabilir, özellikle yüksek riskli maruziyetlerde. Bu, aşı dozlarına ek bir tedavidir ve doz sayısını etkilemez.

Bu şema, bağışıklık sisteminin hızla kuduz virüsüne karşı koruma geliştirmesini sağlamak içindir. Toplam doz sayısı, maruziyetin ciddiyetine ve kişinin bağışıklık durumuna bağlı olarak değişebilir; örneğin, bağışıklığı baskılanmış kişilerde ek dozlar gerekli olabilir.

2. Maruziyet Öncesi Aşılama (Koruyucu Amaçlı)


Kuduz riski yüksek mesleklerde çalışanlar (örneğin, veterinerler, hayvan bakıcıları) veya kuduzun yaygın olduğu bölgelere seyahat edenler için önleyici aşılama önerilebilir. Bu durumda, doz sayısı daha azdır ve genellikle 3 dozdan oluşur:

  • İlk doz: Seçilen bir günde (0. gün) uygulanır.
  • İkinci doz: İlk dozdan 7 gün sonra.
  • Üçüncü doz: İlk dozdan 21 veya 28 gün sonra.

Bu önleyici aşılama, kişinin bağışıklık sistemini önceden hazırlar ve maruziyet durumunda daha hızlı tepki vermesini sağlar. Eğer önceden aşılanmış bir kişi maruz kalırsa, genellikle sadece 2 ek doz aşı yeterli olur (0. ve 3. günlerde), bu da toplam doz sayısını azaltır.

3. Genel Önemli Noktalar

  • Doz sayısı ve zamanlaması, yerel sağlık otoritelerinin talimatlarına göre ayarlanmalıdır, çünkü ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.
  • Aşılar, kas içine (genellikle kol veya kalça) enjekte edilir ve her dozun zamanında uygulanması hayati önem taşır.
  • Kuduz aşısı, güvenli ve etkilidir; aşılamanın tamamlanması, kuduz hastalığının önlenmesinde %100'e yakın başarı sağlar.
  • Isırık veya temas durumunda, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve aşılamaya ek olarak yara bakımı da yapılmalıdır.

Sonuç olarak, kuduz aşısı için gereken doz sayısı, maruziyet durumuna bağlıdır: maruziyet sonrası için genellikle 4-5 doz, maruziyet öncesi için ise 3 doz önerilir. Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir; kesin doz sayısı ve programı için bir sağlık uzmanına danışılması önemle tavsiye edilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;