Kuduz aşısı nasıl uygulanır ve yan etkileri nelerdir?

Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski olan durumlarda veya maruziyet sonrasında uygulanan hayat kurtarıcı bir aşıdır. Aşılama süreci, maruziyetin türüne (örneğin, ısırık, tırmalama veya açık yaranın enfekte hayvanın tükürüğüyle teması) ve kişinin önceki aşı geçmişine bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak, kuduz aşısı uygulaması şu şekilde gerçekleştirilir:

• Maruziyet öncesi aşılama: Yüksek riskli gruplar (veterinerler, hayvan bakıcıları) için önerilir. Genellikle 0., 7. ve 21. veya 28. günlerde olmak üzere üç doz şeklinde kas içine uygulanır.
• Maruziyet sonrası aşılama: Kuduz riski olan bir temas durumunda derhal başlanır. Standart protokol, 0., 3., 7., 14. ve 28. günlerde toplam beş doz olarak kas içine uygulamayı içerir. Ayrıca, ilk dozla birlikte kuduz immünoglobulini (RIG) de verilerek virüsün nötralize edilmesi sağlanır.

Aşı, genellikle kolun üst kısmındaki deltoid kasına veya çocuklarda uyluk kasına enjekte edilir. Uygulama, bir sağlık uzmanı tarafından steril koşullarda yapılmalıdır. Süreç boyunca, aşı takvimine titizlikle uyulması ve herhangi bir gecikme olmaması kritik önem taşır, çünkü kuduz ölümcül bir hastalıktır.

Kuduz aşısı genellikle güvenli kabul edilse de, bazı yan etkiler görülebilir. Bunlar çoğunlukla hafif ve geçicidir, ancak nadiren ciddi reaksiyonlar da ortaya çıkabilir. Yaygın yan etkiler şunları içerir:

• Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık, şişlik veya kaşıntı.
• Baş ağrısı, baş dönmesi veya halsizlik hissi.
• Hafif ateş veya kas ağrıları, genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
• Mide bulantısı veya iştah kaybı gibi sindirim sistemi şikayetleri.

Daha az yaygın olan yan etkiler arasında alerjik reaksiyonlar (örneğin, kurdeşen veya nefes darlığı) bulunur, ancak bunlar oldukça nadirdir. Çok nadir durumlarda, nörolojik komplikasyonlar (örneğin, Guillain-Barré sendromu) bildirilmiştir, fakat bu risk, kuduzun ölümcül doğası göz önüne alındığında kabul edilebilir düzeydedir. Yan etkiler şiddetliyse veya uzun sürüyorsa, derhal bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Unutmayın, kuduz aşısı, hastalığın önlenmesinde hayati bir rol oynar ve yan etkiler genellikle hafiftir.