Kuduz Aşısı Uygulama Süreci ve İzlenen Adımlar
Kuduz, viral bir enfeksiyon olup ölümcül olabilir, ancak kuduz aşısı ile önlenebilir. Aşı, maruziyet öncesi (koruyucu) veya maruziyet sonrası (tedavi edici) olarak uygulanabilir. İşte kuduz aşısının nasıl yapıldığı ve izlenen adımlar:
1. Risk Değerlendirmesi ve Maruziyetin Belirlenmesi
- Kuduz şüphesi olan bir hayvanla temas (örneğin, ısırık, tırmalama veya tükürük teması) durumunda, derhal tıbbi yardım alınmalıdır.
- Sağlık profesyonelleri, maruziyetin tipini (cilt bütünlüğünün bozulup bozulmadığı) ve hayvanın kuduz riskini değerlendirir.
2. Hızlı Tıbbi Müdahale ve Temizlik
- Yara veya temas bölgesi hemen sabun ve bol su ile en az 15 dakika yıkanmalıdır; bu, virüsün yayılmasını azaltır.
- Mümkünse, yara için antiseptik bir solüsyon (örneğin, povidon iyot) uygulanır.
3. Kuduz Aşısı ve İmmünoglobulin Uygulaması
- Maruziyet sonrası profilaksi (PEP) olarak, kuduz aşısı ve kuduz immünoglobulini (RIG) kullanılır. Aşı, vücudun bağışıklık sistemini uyarırken, immünoglobulin hemen antikor sağlar.
- Aşı, genellikle kas içine (deltoid kas veya çocuklarda uyluk) enjekte edilir. Standart program, 0, 3, 7, 14 ve 28. günlerde olmak üzere toplam 5 dozdur, ancak duruma göre değişebilir.
- Kuduz immünoglobulini, mümkünse yara bölgesine infiltre edilir ve kalan kısmı kas içine enjekte edilir. Bu, maruziyetten sonraki ilk 24 saat içinde yapılmalıdır.
4. Takip ve İzlem
- Aşı programına titizlikle uyulmalı ve randevular kaçırılmamalıdır. Eksik dozlar, bağışıklığın yetersiz kalmasına neden olabilir.
- Sağlık çalışanları, olası yan etkileri (ağrı, kızarıklık veya ateş gibi) izler ve gerekirse destekleyici tedavi sağlar.
5. Önleyici Tedbirler ve Genel Bilgiler
- Kuduz riski yüksek bölgelerde yaşayan veya çalışan kişiler (örneğin, veterinerler) için maruziyet öncesi aşılama önerilebilir; bu, 3 doz şeklinde uygulanır.
- Aşı, modern hücre kültürü aşıları kullanılarak yapılır ve genellikle güvenlidir, ancak alerjik reaksiyonlar nadiren görülebilir.
Unutmayın, kuduz şüphesi durumunda zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun, çünkü erken müdahale hayat kurtarıcıdır. |