Rota aşısı yaptırmak gerekli mi?

Rota aşısı, rotavirüs enfeksiyonuna karşı koruma sağlayan bir aşı türüdür. Rotavirüs, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda şiddetli ishal, kusma, ateş ve dehidrasyona neden olan yaygın bir virüstür. Dünya genelinde, 5 yaş altı çocuklarda ciddi ishal vakalarının önemli bir kısmından sorumludur. Rota aşısı, bu virüsün neden olduğu hastalıkları önlemek veya hafifletmek amacıyla geliştirilmiştir. Genellikle ağız yoluyla uygulanan bu aşı, canlı ancak zayıflatılmış virüs içerir ve bağışıklık sisteminin virüse karşı savunma geliştirmesine yardımcı olur.

Rota aşısının gerekli olup olmadığı, ebeveynlerin sıkça sorduğu bir sorudur. Genel olarak, sağlık otoriteleri ve çocuk doktorları, rota aşısını önermektedir. İşte bunun nedenleri:

• Rotavirüs enfeksiyonları, küçük çocuklarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle dehidrasyon, hastaneye yatış gerektirebilir ve nadiren ölümcül olabilir. Aşı, bu riskleri azaltmada etkilidir.
• Rota aşısı, rotavirüs kaynaklı şiddetli ishal vakalarını büyük ölçüde önler. Çalışmalar, aşının hastaneye yatış oranlarını düşürdüğünü göstermektedir.
• Aşı, toplumda virüsün yayılmasını engelleyerek, aşılanmamış çocukların da dolaylı olarak korunmasına katkıda bulunur. Bu, "sürü bağışıklığı" olarak bilinir.

Ancak, aşının gerekli olup olmadığı konusunda bazı faktörler dikkate alınmalıdır. Örneğin, bazı çocuklarda aşıya karşı hafif yan etkiler (ishal veya kusma gibi) görülebilir, ancak bunlar genellikle geçicidir. Ayrıca, nadir durumlarda ciddi alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle, aşı yaptırmadan önce çocuğun genel sağlık durumu ve olası riskler bir çocuk doktoru ile değerlendirilmelidir. Türkiye'de, rota aşısı ulusal aşı takviminde yer almasa da, birçok doktor tarafından önerilmektedir.

Rota aşısı, genellikle bebeklik döneminde uygulanır. İki ana marka mevcuttur: Rotarix ve RotaTeq. Rotarix iki doz, RotaTeq ise üç doz şeklinde verilir. İlk doz, bebek 6-14 haftalıkken yapılmalıdır ve tüm dozlar 8 aylık olmadan tamamlanmalıdır. Aşı, ağız yoluyla damla şeklinde uygulanır, bu da enjeksiyon gerektirmediği için bebekler için daha az stresli bir seçenektir. Zamanlamanın doğru yapılması önemlidir, çünkü geç kalınması durumunda aşının etkinliği azalabilir veya uygulama mümkün olmayabilir.

Rota aşısı genellikle güvenli kabul edilse de, bazı yan etkiler ve kontrendikasyonlar (aşının yapılmaması gereken durumlar) bulunur:

• Yaygın yan etkiler arasında hafif ishal, kusma, huzursuzluk veya ateş yer alır. Bunlar genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
• Nadir görülen ciddi yan etkiler, alerjik reaksiyonlar veya intususepsiyon (bağırsak tıkanıklığı) gibi durumlardır. Ancak, bu riskler oldukça düşüktür ve aşının faydaları genellikle risklerden daha ağır basar.
• Aşının yapılmaması gereken durumlar şunlardır: Bebeğin ciddi bağışıklık yetmezliği varsa, önceki dozda ciddi alerjik reaksiyon geliştiyse veya intususepsiyon öyküsü bulunuyorsa. Ayrıca, bebek hasta veya ateşliyse, aşı ertelenebilir.

Her durumda, aşı öncesi çocuk doktorunuzla konuşarak bebeğinizin sağlık geçmişini paylaşmanız önemlidir.

Rota aşısı, rotavirüs enfeksiyonlarının neden olduğu ciddi hastalık riskini azaltmak için etkili bir yöntemdir. Özellikle kreşe giden veya kalabalık ortamlarda bulunan çocuklar için önerilir. Ebeveynler olarak, aşının faydalarını ve olası risklerini tartarak, bir çocuk doktoruyla görüşerek karar vermeniz en doğrusu olacaktır. Unutmayın, aşılar sadece bireysel sağlık için değil, toplum sağlığı için de kritik bir rol oynar. Rotavirüs, kolayca yayılan bir virüs olduğundan, aşılanma oranlarının yüksek olması salgınları önlemeye yardımcı olabilir. Kısacası, rota aşısı gerekli ve önerilen bir aşıdır, ancak son karar için doktorunuza danışmanız en iyisidir.