Tavuk aşı takvimi ne zaman ve nasıl uygulanmalıdır?

Tavuk yetiştiriciliğinde, sağlıklı bir sürü oluşturmak ve hastalıklardan korunmak için aşılama hayati önem taşır. Tavuk aşı takvimi, tavukların yaşına, yetiştirme amacına (yumurta veya et üretimi) ve bölgesel risklere göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, aşılar civciv döneminden itibaren başlar ve belirli aralıklarla tekrarlanır. Aşağıda, yaygın bir tavuk aşı takvimi ve uygulama yöntemleri detaylandırılmıştır.

Aşı takvimi, tavukların maruz kalabileceği hastalıklara karşı koruma sağlamak için tasarlanmıştır. İşte tipik bir program:

• 1. Gün: Marek Hastalığı Aşısı - Genellikle kuluçkahane ortamında uygulanır, kas içi veya deri altı enjeksiyon şeklinde yapılabilir.
• 7. Gün: Newcastle Hastalığı Aşısı - Göz veya burun damlası (okülonazal) veya içme suyu ile uygulanır.
• 14. Gün: Enfeksiyöz Bursal Hastalığı (Gumboro) Aşısı - İçme suyu veya göz damlası şeklinde verilir.
• 21. Gün: Enfeksiyöz Bronşit Aşısı - İçme suyu, sprey veya göz damlası ile uygulanabilir.
• 28. Gün: Newcastle Hastalığı Takviye Aşısı - İlk aşının tekrarı, genellikle içme suyu veya sprey yöntemiyle.
• 6-8. Hafta: Tavuk Vebası (Avian Influenza) Aşısı - Riskli bölgelerde önerilir, enjeksiyon şeklinde uygulanır.
• 10-12. Hafta: Coryza (Enfeksiyöz Coryza) Aşısı - Özellikle stresli dönemlerde veya salgın riski varsa, enjeksiyon ile yapılır.
• 16-18. Hafta: Yumurta Üretimi Öncesi Takviyeler - Newcastle, Enfeksiyöz Bronşit gibi aşılar tekrarlanabilir, içme suyu veya enjeksiyon şeklinde.

Bu takvim geneldir; veteriner hekiminizle görüşerek bölgenizdeki hastalık risklerine göre özelleştirilmiş bir program oluşturmanız önemlidir. Ayrıca, etlik piliçlerde aşı programı daha kısa olabilir, çünkü kesim öncesi koruma odaklıdır.

Aşıların etkinliği, doğru uygulama yöntemine bağlıdır. İşte yaygın kullanılan yöntemler:

• İçme Suyu ile Aşılama: Aşı, temiz içme suyuna karıştırılarak verilir. Tavukların susuz kalmaması için aşılama öncesi su kısıtlaması yapılabilir. Pratik ve stres azaltıcı bir yöntemdir, ancak su kalitesi ve dozaj hassasiyetle kontrol edilmelidir.
• Göz veya Burun Damlası (Okülonazal Yöntem): Aşı, göz veya burun deliğine damlatılarak uygulanır. Bu, lokal bağışıklık geliştirmek için etkilidir, ancak bireysel işlem gerektirdiğinden zaman alıcı olabilir.
• Sprey Aşılama: Aşı, ince bir sis şeklinde püskürtülerek tüm sürüye uygulanır. Hızlı ve kitlesel bir yöntemdir, ancak uygun ekipman ve havalandırma gerektirir.
• Enjeksiyon (Kas İçi veya Deri Altı): Aşı, iğne ile tavuğun kasına veya deri altına enjekte edilir. Kesin dozaj sağlar ve uzun süreli bağışıklık için idealdir, ancak deneyimli kişilerce yapılmalıdır.
• Kanat Zarına Aşılama: Bazı aşılar (örneğin, çiçek hastalığı) kanat zarına iğne ile batırılarak uygulanır. Bu yöntem, belirli viral hastalıklar için kullanılır.

Aşılamanın başarısı için şu noktalara dikkat edin:

• Aşıları serin ve karanlık bir yerde saklayın; genellikle buzdolabında muhafaza edilmelidirler. Donma veya aşırı sıcaktan kaçının.
• Aşılamadan önce tavukların sağlıklı olduğundan emin olun; stresli veya hasta hayvanlarda aşı etkisiz olabilir.
• Dozaj talimatlarını kesinlikle takip edin; aşırı veya eksik doz bağışıklık oluşumunu engelleyebilir.
• Uygulama sonrası gözlem yapın; olası yan etkileri (örneğin, hafif solunum sıkıntısı) izleyin ve gerekirse veteriner desteği alın.
• Temizlik ve hijyen kurallarına uyun; ekipmanları dezenfekte ederek hastalık bulaşma riskini azaltın.

Sonuç olarak, tavuk aşı takvimi ve uygulama yöntemleri, sürü sağlığını korumak için temel bir adımdır. Yerel veteriner servislerinden veya tarım kuruluşlarından güncel bilgiler alarak, sürünüz için en uygun programı oluşturabilirsiniz. Unutmayın, düzenli aşılama, verimliliği artırır ve olası salgınları önler.