Tetanoz aşısı ne zaman yapılmalı, hangi süre içinde olmalı?

Tetanoz aşısı, Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu tetanoz hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Bu bakteri toprak, toz ve hayvan dışkısı gibi ortamlarda bulunur ve vücuda derin kesikler, yanıklar veya delici yaralanmalar yoluyla girebilir. Tetanoz, kas spazmları, nefes alma zorlukları ve hatta ölümle sonuçlanabilen ciddi bir hastalıktır. Aşı, hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemdir ve düzenli olarak yapılması hayati önem taşır.

Tetanoz aşısı, farklı yaş gruplarına ve durumlara göre belirli zamanlarda uygulanmalıdır. Genel olarak, aşılama programı şu şekildedir:

• Bebeklik ve çocukluk dönemi: İlk doz genellikle 2 aylıkken başlar ve 4, 6 ve 18. aylarda tekrarlanır. Bu, temel bağışıklığı oluşturur.
• Okul çağı: 4-6 yaş arasında bir pekiştirme dozu yapılır.
• Ergenlik ve yetişkinlik: 11-12 yaşlarında bir pekiştirme dozu önerilir. Yetişkinlerde ise her 10 yılda bir tetanoz aşısı tekrarlanmalıdır.

Ayrıca, yaralanma durumlarında (özellikle kirli veya derin yaralarda) son 5 yıl içinde aşı olunmamışsa, hemen bir doz yapılması gerekebilir. Hamilelikte de, önceki aşı geçmişine bağlı olarak doktor önerisiyle uygulanabilir.

Tetanoz aşısının zamanlaması, aşının türüne ve bireyin durumuna göre değişir. Genel süreler şöyledir:

• Temel aşılama serisi: Bebeklerde 2, 4, 6 ve 18. aylarda olmak üzere dört doz şeklinde uygulanır. Dozlar arasında en az 4 hafta olmalıdır.
• Pekiştirme dozları: Çocuklukta 4-6 yaş arası ve ergenlikte 11-12 yaşlarında yapılır. Yetişkinlerde ise son dozdan itibaren 10 yıl geçmişse tekrarlanmalıdır.
• Acil durumlar: Yaralanma sonrası, son aşı 5 yıldan uzun süre önce yapılmışsa, 48-72 saat içinde aşı uygulanması önerilir. Ağır yaralanmalarda, doktor gerekirse tetanoz immün globulini ile birlikte aşıyı yapabilir.

Unutmayın, aşı takvimine uymak, uzun süreli koruma sağlar. Aşı olmadıysanız veya süresi geçmişse, bir sağlık kuruluşuna başvurarak güncel durumunuzu kontrol ettirin. Tetanoz aşısı, düzenli aralıklarla yapıldığında %95'in üzerinde etkilidir ve hayat kurtarıcıdır.