Tetanoz aşısı yaptırmak zorunlu mu, ne zaman yapılmalı?

Tetanoz aşısı, birçok ülkede çocukluk dönemi aşı takviminde zorunlu olarak yer alır. Türkiye'de de Sağlık Bakanlığı'nın ulusal aşı programı kapsamında, bebeklik ve çocukluk döneminde rutin olarak uygulanmaktadır. Bu zorunluluk, tetanozun ciddi ve ölümcül bir hastalık olması ve aşının koruyuculuğunun yüksek olması nedanıyle önem taşır. Özellikle okul çağındaki çocuklar için aşı kayıtları kontrol edilir ve eksiklikler tamamlanır. Yetişkinlerde ise zorunluluk olmasa da, risk gruplarına (örneğin, hamileler, yaralanma riski yüksek mesleklerde çalışanlar) ve genel koruma için önerilmektedir. Aşı, toplum sağlığını korumak adına teşvik edilir.

Tetanoz aşısı, genellikle karma aşılar içinde (Difteri, Boğmaca, Tetanoz - DBT aşısı) uygulanır ve belirli bir programa göre yapılmalıdır. İşte temel zamanlamalar:

• Bebeklik döneminde: İlk doz 2. ayda, ardından 4. ve 6. aylarda pekiştirme dozları şeklinde uygulanır. 18. ayda ve 4-6 yaş arasında rapel (pekiştirme) dozları yapılır.
• Ergenlik döneminde: 11-12 yaşlarında bir rapel doz önerilir, genellikle difteri ve boğmaca ile birlikte (Tdap aşısı) verilir.
• Yetişkinlikte: Her 10 yılda bir rapel doz yapılması tavsiye edilir. Özellikle yaralanma durumlarında, son aşı 5 yıldan uzun süre önce yapıldıysa, ek doz gerekebilir.
• Hamilelikte: Her gebelikte, tercihen 27-36. haftalar arasında bir rapel doz önerilir, bu hem anneyi hem de bebeği korur.
• Acil durumlarda: Kirli yaralanmalar veya paslı metal teması gibi riskli durumlarda, aşı geçmişine bağlı olarak hemen aşı yapılabilir; bazen tetanoz immün globulini ile desteklenir.

Unutmayın, tetanoz aşısı hayat boyu süren bir koruma sağlamaz; düzenli rapeller önemlidir. Aşı takviminizi bir sağlık kuruluşunda kontrol ettirmeniz ve kişisel risk faktörlerinize göre bir hekime danışmanız en iyisidir. Tetanoz, önlenebilir bir hastalık olduğundan, aşılanma toplum sağlığı açısından kritik bir rol oynar.