Verem aşısı ne işe yarar ve nasıl uygulanır?

Verem aşısı, tıbbi adıyla BCG (Bacillus Calmette-Guérin) aşısı, başta tüberküloz (verem) olmak üzere belirli bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir aşıdır. Temel işlevi, vücudun bağışıklık sistemini Mycobacterium tuberculosis bakterisine karşı hazırlamak ve bu sayede ciddi hastalık formlarını önlemektir. Özellikle aşağıdaki durumlarda etkilidir:

• Tüberkülozun yaygın olduğu bölgelerde, çocuklarda menenjit ve miliyer tüberküloz gibi ağır formları engeller.
• Bağışıklık sistemi zayıf bireylerde, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur, ancak tam koruma sağlamaz.

Aşı, canlı ama zayıflatılmış bir bakteri suşu içerir, bu da vücudun doğal bir bağışıklık yanıtı oluşturmasını tetikler. BCG aşısı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından endemik bölgelerde rutin olarak önerilmektedir ve genellikle bebeklik döneminde uygulanır. Ancak, yetişkinlerde tüberküloza karşı koruyuculuğu değişken olabilir ve tam bir önleyici etki garantisi vermez.

BCG aşısı, genellikle deri altına (intradermal) enjeksiyon yoluyla uygulanır ve belirli bir teknik gerektirir. İşte uygulama adımları ve detayları:

• Uygulama Yeri: Aşı, çoğunlukla üst kolun dış kısmına (deltoid bölge) veya bazen kalçaya yapılır. Temiz ve kuru bir cilt bölgesi seçilir.
• Enjeksiyon Tekniği: Sağlık profesyoneli, ince bir iğne kullanarak aşıyı derinin hemen altına enjekte eder. Bu, bir "kabarcık" oluşumuna neden olur ve aşının doğru şekilde emilmesini sağlar. Yanlış uygulama, etkinliği azaltabilir veya lokal reaksiyonlara yol açabilir.
• Doz ve Zamanlama: Genellikle tek doz olarak verilir. Bebeklerde doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde (örneğin, 2-3 aylıkken) uygulanması önerilir. Yetişkinlerde ise, tüberküloz riski yüksekse veya temas öyküsü varsa doktor kontrolünde yapılabilir.
• Sonrası Bakım: Aşı sonrası, enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik veya küçük bir yara oluşabilir; bu normal bir bağışıklık yanıtıdır. Zamanla bu bölge hafif bir iz bırakabilir. Ateş veya aşırı rahatsızlık durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

BCG aşısı, dünya genelinde milyonlarca insanda güvenle kullanılmaktadır, ancak hamileler veya bağışıklık sistemi ciddi şekilde baskılanmış kişiler gibi belirli gruplarda kontrendike olabilir. Uygulama öncesi bir sağlık uzmanından bilgi almak önemlidir.